الهه ایمانیان
روز مادر در بسیاری از کشورهای سراسر جهان جشن گرفته می‌شود. این طور به‌نظر می‌رسد که فارغ از فرهنگ‌های مختلف اغلب ملت‌ها روزی را برای تکریم «مادری» اختصاص داده‌اند. با این‌که «روز مادر» و «مادری» یک موضوع جهانی به نظر می‌رسد که همه به آن توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند، اما همه کشور‌ها این روز را در یک تاریخ یکسان جشن نمی‌گیرند و وابسته به یک واقعه مذهبی، ملی، تاریخی، سیاسی یا افسانه‌ای است. بسیاری از کشور‌ها، این روز را در ماه مارس یا می جشن می‌گیرند. در کنار گرامی‌داشت روز مادر، همچنین روزهایی در سال به روز پدر و روز خواهر و برادر اختصاص داده شده است.
هرچند در برخی کشور‌ها سابقه هزاران سال گرامی‌داشت روز مادروجود دارد، اما این روز به شکل امروزی‌اش وجود نداشته و در واقع یک پدیده مدرن محسوب می‌شود. در ایران باستان روزی برای بزرگداشت زنان در نظر گرفته شده بود و دین اسلام نیز تکریم والدین را در آموزه‌های خود بسیار مورد توجه قرار داده است. اما هیچ کدام از این وقایع نشان از روز مادر به شکل امروزی ندارند.
تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران روز مادر، به طور سالانه در ۲۵ آذر (۱۶ دسامبر) برگزار می‌شد. این روز با سالگرد تاسیس بنگاه حمایت از مادران و نوزادان که در ۲۳ آذر ۱۳۱۹ پایه گذاری شد، همزمان بود. این موسسه به دستور رضا شاه و به عنوان بنگاه خیریه به منظور خدمت رسانی به خانواده‌های بی‌بضاعت در شهر‌ها و روستا‌ها تاسیس شده بود. در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی، هیئت مدیره بنگاه حمایت از مادران، تصمیم گرفت در ۲۵ آذر «روز مادر» را جشن بگیرد. فرح پهلوی از این تصمیم استقبال کرد. با حمایت او زایشگاه‌های مختلفی در بخشهای دور و نزدیک کشور برای مادران راه اندازی شد.
صحبتهای فرح دیبا٬ به مناسبت روز مادر:
گرامی‌داشت روز مادر، یکی دیگر از جلوه‌های مدرنیته بود که در آن زمان به زندگی خانوادگی سنتی ایرانیان وارد می‌شد. درواقع این یکی دیگر از راه‌های نهادینه سازی مادری و مادرانگی برای زنان ایرانی بود. سازمان زنان ایران هم با انجام برنامه‌های حمایتی و تشویقی شروع به تبلیغ و ترویج روز مادر نمود. این سازمان پنج هزار کارت تبریک را به این مناسبت در ایران توزیع کرد.
همچنین، در سال ۱۳۴۶ روزنامه اطلاعات، قسمتی را به تجلیل از مادران برجستهٔ سال اختصاص داد. مادران برجسته کسانی بودند که فرزند زیادی را به دنیا آورده باشند. به عنوان مثال یکی از زنان برجسته سال٬ چهارده فرزند به دنیا آورده بود. یکی دیگر از مادران برجسته سال، صاحب شش فرزند بود و همزمان در کالج هم درس خوانده بود٬ او دیگر مادران را به تربیت صحیح فرزندانشان تشویق می کرد. اما نکته جالب توجه این بود که مادران برجسته سال از خانواده‌هایی با پیشینه خانوادگی و سطح‌های اجتماعی مختلفی بودند. یکی از مادران برجسته سال ۱۳۴۶، به نام بلقیس، ده فرزند داشت و باحجاب بود. تلویزیون ملی هم برنامه‌های روز مادر را به اطلاع شهروندان ایرانی می‌رساند.
بعد از انقلاب ۵۷، حکومت جمهوری اسلامی ایران با معرفی فاطمه دختر پیامبر اسلام به عنوان الگوی کامل و بر‌تر زن مسلمان و زن ایرانی، روز تولد او را به عنوان روز مادر و روز زن معرفی و در تقویم رسمی ثبت کرد تا مادران و زنان ایرانی فاطمه را در زندگی شخصی و اجتماعی الگوی خود قرار داده و دنباله‌روی راه او باشند.
با نگاهی گذرا و کوتاه به تاریخچه روز مادر در ایران، میتوان دید حقوق زنان و مادران در این میان نادیده گرفته شده است. زن برجسته در دوران پهلوی مادری است با تعداد فرزندان زیاد که وقتش را صرف تربیت فرزندان متعددش کند، و در دوران بعد از انقلاب ۵۷، یک الگوی سنتی-اسلامی به زنان و مادران ما تحمیل شده است. در این الگو، ملاک‌های مادری و زنانگی در درجه اول به یک پوشش اسلامی تقلیل داده می‌شود که در همان وهله اول یک تحمیل و نقض حق آزادی پوشش است برای زن. سبک زندگی که در دوران مختلف تاریخ به مادران ایرانی تحمیل شده، زن را فقط در یک چارچوب مشخص و محدود تعریف می‌کند و به رسمیت می‌شناسد. روز مادر، روزی است که باید از دولت پس گرفته شود، همانطور که حقوق مادران. قطعا روز مادر، روزی خواهد بود که حقوق مادران بیش از هرچیزی در اولویت قرار بگیرد، تا زمانی که مادران از حق حضانت فرزند خود محروم هستند، نمی توانند تابعیت خود را به فرزند خود منتقل کنند٬ وظایف مادری را بر دوش می‌کشند اما حقی بر فرزند خود ندارند، قطعا آن روز، روز مادر واقعی نخواهد بود.
فمینیسم روزمره 